دفع پروتئین در بارداری چقدر خطرناک است و چگونه درمان می شود؟
بارداری دوره ای سرشار از تغییرات جسمی و هورمونی است که نیاز به مراقبت دقیق دارد. یکی از مشکلات نسبتاً شایع و البته مهم در بارداری، دفع پروتئین از طریق ادرار است که در بسیاری از موارد می تواند نشانه ای از بروز مشکلات جدی مانند پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد. در این مقاله جامع قصد داریم بررسی کنیم که دفع پروتئین در بارداری تا چه اندازه می تواند خطرناک باشد، چه علائمی دارد و چگونه تشخیص و درمان می شود.
پروتئین در ادرار چیست؟
به طور معمول، کلیه ها مواد زائد و اضافی خون را تصفیه می کنند اما پروتئین ها را در بدن نگه می دارند. وقتی کلیه ها دچار اختلال عملکرد شوند، پروتئین هایی مثل آلبومین از طریق ادرار دفع می شوند. وجود مقداری پروتئین در ادرار ممکن است در برخی شرایط طبیعی باشد اما افزایش قابل توجه آن در دوران بارداری زنگ خطر مهمی برای سلامت مادر و جنین است.
مقدار طبیعی دفع پروتئین در بارداری چقدر است؟
در حالت طبیعی، دفع پروتئین کمتر از ۳۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت در بارداری قابل قبول است. اگر این مقدار از ۳۰۰ میلی گرم در شبانه روز بیشتر باشد، نیاز به بررسی دقیق تر و درمان دارد. در پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری معمولاً دفع پروتئین بالاتر از ۳۰۰ میلی گرم است و در موارد شدید حتی به چندین گرم در شبانه روز می رسد.
چرا دفع پروتئین در بارداری رخ می دهد؟
علل مختلفی برای دفع پروتئین در بارداری وجود دارد. برخی از مهم ترین دلایل عبارتند از:
1.پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری): شایع ترین علت دفع پروتئین بالا در بارداری است که معمولاً با افزایش فشار خون همراه است.
2. عفونت های دستگاه ادراری: عفونت می تواند باعث تحریک کلیه ها و دفع مقادیر بالایی پروتئین شود.
3. بیماری های کلیوی زمینه ای: برخی زنان قبل از بارداری مشکلات کلیوی دارند که در این دوران تشدید می شود.
4. عوامل موقتی: استرس، فعالیت زیاد بدنی و تب بالا می تواند به طور موقت باعث افزایش پروتئین در ادرار شود.
پره اکلامپسی چیست؟
پره اکلامپسی یکی از شایع ترین و مهم ترین عوارض بارداری است که حدود ۵ تا ۸ درصد زنان باردار را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری معمولاً بعد از هفته ۲۰ بارداری بروز می کند و با فشار خون بالا، دفع پروتئین در ادرار و در موارد شدید، علائمی مانند تورم شدید دست و پاها، سردرد، تاری دید و درد در ناحیه فوقانی شکم همراه است.
خطرات دفع پروتئین در بارداری چیست؟
دفع مداوم و بیش از حد پروتئین در بارداری می تواند نشان دهنده آسیب جدی به کلیه ها باشد و در صورت درمان نشدن، عملکرد کلیه ها را با مشکل مواجه کند. از سوی دیگر، اگر پره اکلامپسی به موقع کنترل نشود، احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم افزایش می یابد. همچنین بالا رفتن فشار خون و آسیب به عروق خونی جفت ممکن است روند خون رسانی به جنین را مختل کند و بر رشد طبیعی او تاثیر بگذارد. در موارد شدیدتر، پره اکلامپسی می تواند به مرحله خطرناک تری به نام اکلامپسی پیشرفت کند که با تشنج های شدید همراه است و سلامت و جان مادر و جنین را به طور جدی تهدید می کند.
آشنایی بیشتر با بهترین پزشک زنان و زایمان
علائم دفع پروتئین بالا در بارداری
اگرچه در مراحل اولیه بارداری ممکن است دفع پروتئین در ادرار علائم واضح و مشخصی نداشته باشد، اما گاهی نشانه هایی ظاهر می شود که می توانند به عنوان زنگ خطر جدی در نظر گرفته شوند. تورم غیرطبیعی دست ها، پاها یا صورت، افزایش ناگهانی وزن، بالا رفتن فشار خون، کاهش محسوس حجم ادرار، سردردهای شدید، تاری دید یا دیدن لکه های نورانی و همچنین احساس درد در قسمت فوقانی شکم از جمله این علائم هشداردهنده هستند. به همین دلیل در صورت مشاهده هر یک از این نشانه ها، مراجعه فوری به پزشک ضروری است تا از بروز عوارض جدی تر برای مادر و جنین پیشگیری شود.
چگونه دفع پروتئین در بارداری تشخیص داده می شود؟
روش اصلی تشخیص، آزمایش ادرار است. دو روش رایج وجود دارد:
1️⃣ آزمایش ادرار تصادفی: با نوار ادرار، میزان تقریبی پروتئین سنجیده می شود. اگر میزان پروتئین بیشتر از حد طبیعی باشد، پزشک آزمایش دقیق تر تجویز می کند.
2️⃣ جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته: دقیق ترین روش است که کل ادرار تولید شده طی ۲۴ ساعت جمع آوری و بررسی می شود.
همچنین پزشک آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه و سطح کراتینین تجویز می کند.
درمان دفع پروتئین در بارداری
نوع درمان به علت اصلی دفع پروتئین بستگی دارد. مهم ترین نکات درمانی عبارتند از:
کنترل فشار خون: در صورتی که پره اکلامپسی علت اصلی باشد، کنترل فشار خون حیاتی است. داروهای مجاز در بارداری مانند متیل دوپا و لابتالول معمولاً تجویز می شوند.
استراحت: استراحت نسبی و دراز کشیدن به پهلوی چپ می تواند جریان خون به جفت را افزایش دهد.
کنترل ورم: محدود کردن مصرف نمک طبق نظر پزشک می تواند به کاهش ورم کمک کند.
درمان عفونت ها: اگر عفونت ادراری دلیل دفع پروتئین باشد، آنتی بیوتیک های مناسب بارداری تجویز می شود.
تحت نظر بودن: زنان مبتلا به پره اکلامپسی باید به صورت منظم تحت معاینات و تست های آزمایشگاهی قرار گیرند.
آیا نیاز به زایمان زودرس وجود دارد؟
در موارد شدید که جان مادر یا جنین در خطر باشد، پزشک ممکن است تصمیم به القای زایمان یا سزارین زودرس بگیرد. این تصمیم بسته به شدت بیماری، سن بارداری و سلامت جنین گرفته می شود.
بیشتر بخوانید :بهترین متخصص زنان و زایمان رشت
آیا دفع پروتئین بعد از زایمان از بین می رود؟
بله. در بیشتر موارد، پس از زایمان و خروج جفت، علائم پره اکلامپسی و دفع پروتئین کاهش یافته و در مدت کوتاهی کلیه ها به حالت طبیعی بر می گردند. با این حال، پیگیری وضعیت کلیه ها تا چند هفته پس از زایمان توصیه می شود.
راه های پیشگیری از دفع پروتئین در بارداری
هرچند برخی عوامل زمینه ای قابل پیشگیری نیستند، اما با رعایت نکات زیر می توان خطر بروز این عارضه را کاهش داد:
1) چکاپ های منظم دوران بارداری
2) کنترل وزن و تغذیه سالم
3) مصرف مکمل های تجویزی پزشک مانند کلسیم و مولتی ویتامین
4) اجتناب از استرس زیاد
5) استراحت کافی و پرهیز از فعالیت های سنگین
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائمی مانند تورم ناگهانی دست و صورت، افزایش فشار خون، سردردهای شدید و تاری دید داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که کاهش حرکات جنین را احساس کردید، نیاز به بررسی فوری وجود دارد.
نتیجه گیری:
دفع پروتئین در بارداری می تواند علامت مهمی از مشکلات جدی مانند پره اکلامپسی باشد. تشخیص زودهنگام و پیگیری دقیق پزشکی نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض خطرناک برای مادر و جنین دارد. با چکاپ های منظم، رعایت تغذیه سالم، کنترل فشار خون و پیروی از دستورات پزشک می توان این مشکل را مدیریت کرد و بارداری سالم تری داشت.
همواره به یاد داشته باشید که هرگونه خوددرمانی در دوران بارداری می تواند خطرناک باشد. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر طبیعی، بدون اتلاف وقت با پزشک خود مشورت کنید.
برای رزو نوبت و مشاوره با ما در ارتباط باشید.
ما را در اینستاگرام همراهی کنید.