انواع ناهنجاری های رحمی
ایجاد اشکال غیر شایع و غیر طبیعی ساختار رحم در دوران جنینی را ناهنجاری های مادرزادی رحم می گویند. گاهی رحم در روند شکل گیری اندام تناسلی در دوران جنینی،سیستم تولید مثل شامل رحم و لوله ها یا واژن دستخوش تغییراتی می گردد که این مساله باعث می شود رحم از نظر ساختاری متفاوت با حالت نرمال باشد. البته ناهنجاری های مادرزادی رحم در بسیاری موارد بر قدرت باروری خانمها تاثیر منفی ندارد و اکثر انها در دوران بلوغ و دوران بارداری مشکلی ندارند. اما گاهی این خانمها ممکن است با مشکلاتی از قبیل عدم قاعدگی، دردهای لگنی دوران بلوغ، نازایی ، سقط مکرر ، رشد غیر طبیعی جنین و زایمان زودرس و… روبرو شوند.
انواع ناهنجاری های رحمی :
رحم تک شاخ
در این نوع از ناهنجاری در واقع نیمی از رحم رشد نکرده و اندازۀ رحم تقریباً نصف یا دو سوم اندازه طبیعی است و معمولاً یک لولۀ فالوپ باز وجود دارد. در سمتی از رحم که حفره تشکیل نشده ممکن است لوله ی رحمی وجود داشته باشد اما این لوله به یک بافت مسدود متصل است و نقشی در باروری ندارد. این ناهنجاری در مراحل اولیه زندگی جنینی ایجاد می شود. این ناهنجاری خطر سقط جنین و زایمان زودرس و حاملگی خارج از رحم و حاملگی در شاخ فرعی را افزایش می‌دهد. تنها درمان که ممکن است لازم شود، برداشتن شاخ فرعی یا بخش مسدود رحم یا انجام سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) برای کاهش خطر زایمان زودرس و پیشگیری از بارداری خارج رحمی است. اگر بارداری در شاخ فرعی ایجاد شود،با توجه به عدم امکان رشد مناسب رحم در این قسمت، در صورت عدم تشخیص با بزرگ شدن کیسه ی حاملگی، پارگی در دیواره رحم رخ می دهد و این وضعیت جان مادر را تهدید میکند. البته تشخیص این مورد به راحتی ممکن نیست و جزو موارد پیچیده محسوب می شود.
رحم دو شاخ یا قلب شکل
«رحم قلبی‌شکل» اصطلاحی برای رحم‌های دو شاخ است که برخلاف شکل واقعی خود، که باید گلابی شکل باشد، حالتی شبیه قلب دارد.یک انحنا، فرورفتگی یا قوس به داخل، در فوندوس یا بخش فوقانی رحم وجود دارد. شاخ‌های رحم به هم نچسبیده و رحم دو شاخ (دو نیم رحم) ایجاد میشود. بین دو شاخ، فرورفتگی عمقی ایجاد شده و رحم به شکل یک قلب در می‌آید. رحم دو شاخ می‌تواند در دوران حاملگی منجر به مشکلاتی جدی شود. در زنان مبتلا به رحم دو شاخ خطر سقط، زایمان زودرس و نمایش غیرطبیعی جنین مانند عرضی بودن جنین یا رسد نامناسب جنین افزایش می‌یابد.
رحم دوتایی یا دو رحمی
در این اختلال نادر دو رحم در کنار هم وجود دارد، و هر کدام ممکن است دهانه رحم یا حتی واژن جداگانه داشته باشند. این رحم ها هر کدام قابلیت بارداری طبیعی را دارند و عارضه ای برای فرد ایجاد نمیکنند.حتی ممکن است از چند بارداری که فرد در زندگی تجربه می کند، هر بار در یکی از رحم ها بارداری رخ دهد.
رحم سپتوم دار
شایعترین ناهنجاری ساختار رحم وجود سپتوم یا تیغه در رحم است. یک دیوارۀ عضلانی فیبری ضعیف به نام سپتوم داخل حفره رحم کشیده شده و فضای داخل آن را به دو بخش تقسیم میکند. اگر تخمک بارور شده روی سپتوم جایگزین شود، با توجه به اینکه سپتوم بافت عضلانی مطلوبی ندارد و امکان تشکیل جفت مناسب برای روی آن نیست سقط جنین رخ می دهد ولی اگر در بخشهای دیگر دیواره رحم لانه گزینی انجام شود، بارداری ادامه می یابد .اما ممکن است در فرد همچنان خطر زایمان زودرس وجود داشته باشد. درمان سپتوم رحمی جراحی در زمان انجام هیستروسکوپی و برداشتن تیغه ی رحم است.
رحم قوسی شکل
رحم قوسی شکل هم جزو شایعترین ناهنجاری های مادرزادی رحم است که در واقع نزدیک به فرم طبیعی رحم می باشد و چون از نظر ساختاری و عملکردی ، با رحم طبیعی تفاوتی ندارد جزو ناهنجاری ها در نظر گرفته نمی شود.
دکتر نگار غلامعلی پور
جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
آشنایی با خدمات خانم دکتر
دکتر نگار غلامعلی پور جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی می باشد. که با به کارگیری از جدیدترین روش ها و سابقه درخشانی که دارد، می تواند مشکلات مربوط به زنان و زایمان را تشخیص و مداوا نماید. برای مشاوره و تعیین وقت قبلی می توانید به صفحه تماس با ما مراجعه کنید و یا به صفحه اینستاگرام ایشان مراجعه نمایید.